กติกาการเล่นกระบี่กระบอง

  เครื่องกระบี่กระบอง มีอยู่ 2 ชนิด คือ เครื่องไม้รำ กับเครื่องไม้ตี โดยทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นอาวุธจำลอง ส่วนมากทำมาจากหวาย มีความเหนียวและเบามือ  เครื่องไม้รำนั้นลงรักปิดทองประดับกระจกอย่างสวยงาม ส่วนเครื่องไม้ตีไม่ได้ตกแต่งอะไรอ่านเพิ่มเติม

การตีลูกไม้กระบี่ 6ไม้

ท่าคุมตีของไม้กระบี่ เป็ นลักษณะของท่าเตรียมพร้อมก่อนจะเข้าตี หรือรับกระบี่ในการฝึ ก

ไมต้ีรวมท้งัเป็นการระมดัระวงัตวัในการจะเขา้ต่อสูด้ว้ย(เหมือนกับท่าจรด การ์ด ของมวยไทย

และมวยสากล) ดงัแสดงในรูปภาพต่อไปนอ่านเพิ่มเติม

การขึ้นพรมยืน

จากท่านั่ง เมื่อถวายบังคมเสร็จแล้ว ก้มตัวลงข้างหน้า ไหว้กระบี่

มือขวาจับกระบี่ทัดหูให้โกร่งกระบี่อยู่ข้างบนปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้า
มือซ้ายจีบอกพร้อมทั้งตั้งเข่าซ้าย

จ้วงกระบี่ลงทางซ้ายพร้อมกับลุกขึ้นยืนด้วยเท้าซ้าย หันตัวไปทางขวา
หนึ่งมุมฉาก ยกเข่าขวาขึ้นรับศอกขวา กระบี่เฉียงออก 45 องศา

มือซ้ายรำข้างแล้วจีบไว้ที่อก วางเท้าขวาลง

ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าว กระบี่ทัดหู โล้ตัวไปข้างหน้า

ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น

วางเท้าซ้ายลง จ้วงกระบี่ลงทางซ้าย ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว
พลิกระบี่ไปอยู่ข้างหน้า โกร่งกระบี่หันเข้าหาตัว กระบี่เฉียง 45 องศา

ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น 

มือซ้ายรำข้าง แล้วจีบไว้ที่อก

วางเท้าขวาลงหมุนตัวกลับหลังหันทางซ้าย กระบี่ทัดหู

ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย

ยกเท้าซ้ายขึ้น

จ้วงกระบี่ลงทางซ้าย วางเท้าซ้ายลง แล้วก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าอีก
1 ก้าวพร้อมกับพลิกกระบี่ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศา โกร่งกระบี่หัน
เข้าหาตัว เข่าขวางอ เข่าซ้ายตึง

ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น

มือซ้ายรำข้างวางเท้าขวาข้างเท้าซ้าย หมุนตัวไปทางซ้าย ยกกระบี่ขึ้นทัดหู โกร่ง
กระบี่หันขึ้นข้างบน มือซ้ายจีบที่อก โล้ตัวไปข้างหน้า เข่าซ้ายงอเข่า
ขวาตึง

ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น

จ้วงกระบี่ลงข้างซ้าย วางเท้าซ้ายลง ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว
พลิกกระบี่ให้เฉียงขึ้นไปข้างหน้า 45 องศา หันโกร่งกระบี่เข้าหาตัว
เข่าขวางอ เข่าซ้ายตึง

ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น

มือซ้ายรำข้าง แล้วจีบไว้ที่อก

วางเท้าขวาลงข้างหน้า แล้วหมุนตัวกลับหลังหันทางซ้ายยกกระบี่ขึ้น
ทัดหู โกร่งกระบี่อยู่ข้างบน โล้ตัวไปข้างหน้า เข่าซ้ายงอ เข่าขวาตึง

ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น

จ้วงกระบี่ลงข้างซ้าย วางเท้าซ้ายลง ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว
พลิกกระบี่ให้เฉียงขึ้นไปข้างหน้า 45 องศา หันโกร่งกระบี่เข้าหาตัว
เข่าขวางอ เข่าซ้ายตึง

ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น

มือซ้ายรำข้าง แล้วจีบไว้ที่อกวางเท้าขวาลงข้างหน้า แล้วหมุนตัว
กลับหลังหันทางซ้ายยกกระบี่ขึ้นทัดหู โกร่งกระบี่อยู่ข้างบนโล้ตัว
ไปข้างหน้า เข่าซ้ายงอ เข่าขวาตึง

มือซ้ายรำข้าง แล้วจีบไว้ที่หน้าอก

ควงกระบี่สองรอบ 

วางเท้าขวาเฉียงไปทางขวา กระบี่อยู่ข้างขวา แขนขวาชิดลำตัว
ศอกเป็นมุมฉาก กระบี่ขนานพื้น โล้ตัวไปข้างหน้าอยู่ในท่าคุมรำ

การขึ้นพรมนั่ง

 จากท่านั่งเมื่อถวายบังคมเสร็จแล้วหันหน้าไปทางซ้ายก้มตัวลงไหว้กระบี่

เอามือขวาจับกระบี่ มือซ้ายจีบไว้ที่หน้าอก

ยกกระบี่ขนานพื้น ข้ามศีรษะทางขวา

กระบี่อยู่ทางขวา ขนานพื้น โกร่งกระบี่หันออกนอกลำตัว หงายมือ ข้อศอกงอเป็นมุมฉากชิดลำตัว ตั้งเท้าขวาไว้ข้างหน้า นั่งบนส้นเท้าซ้าย

ชักเท้าขวามานั่งคุกเข่า ตั้งเท้าซ้ายไว้ข้างหน้า นั่งบนส้นเท้าขวา

โล้ตัวไปข้างหน้าโดยวางเข่าซ้ายลง ยกเท้าขวาขึ้น แล้วมือซ้ายรำหน้า
ระดับหน้าผาก

หมุนตัวกลับหลังหันทางขวา โดยยกเข่าทั้งสองขึ้น พร้อมกับวาดกระบี่
ไปทางซ้าย กระบี่ขนานพื้น

วางเข่าซ้ายลง นั่งบนส้นเท้าซ้าย ตั้งเข่าขวาขึ้น กระบี่แนบลำตัวทาง
ซ้ายมือซ้ายจีบอยู่ที่หน้าอก

มือซ้ายรำข้างระดับใบหู โดยให้แขนงอโค้งเล็กน้อย 

วาดกระบี่ขนานพื้นไปทางขวา มือซ้ายจีบที่หน้าอก

ในขณะที่วาดกระบี่มาทางขวาสุดแล้วให้ดึงเข่าขวาวางบนพื้นและ
ตั้งเข่าซ้ายขึ้น

โล้ตัวไปข้างหน้าวางเข่าซ้ายลง ยกเท้าขวาขึ้น มือซ้ายรำหน้า

หมุนตัวไปทางขวา ดึงมือซ้ายมาจีบไว้ที่อก วาดกระบี่ไปอยู่ทางซ้าย
ชิดลำตัวตั้งเข่าขวาบิดเข่าซ้ายไปทางขวาวางเข่าซ้ายลงนั่งบนส้น
เท้าซ้ายมือซ้ายรำข้าง

ดึงมือซ้ายมาจีบไว้ที่อก วาดกระบี่ไปทางขวากระบี่ขนานพื้น ดึงเข่า
ขวาวางไว้ที่พื้น ตั้งเข่าซ้ายขึ้น

โล้ตัวไปข้างหน้า วางเข่าซ้ายลงบนพื้น ยกเท้าขวาขึ้น แล้วรำหน้า

หมุนตัวกลับหลังหันทางขวา มือซ้ายจีบไว้ที่อก วาดกระบี่ไปทางซ้าย
กระบี่ชิดลำตัว ลุกขึ้นยืนด้วยเท้าซ้าย ยกเข่าขวาขึ้นให้ขาขวารองรับ
ศอกขวา

มือซ้ายรำข้าง วาดกระบี่ไปข้างหน้าสองรอบ มือซ้ายจีบเข้าอก

วางเท้าขวาเฉียงไปทางขวา โล้ตัวไปข้างหน้า เข่าขวางอ เข่าซ้ายตึง
กระบี่อยู่ทางขวา อยู่ในท่าคุมรำ

ไม้รำ 12

  1. ไม้รำที่ 1 ลอยชาย ทิศในการเดิน เดินเฉียงแบบสลับฟันปลาเริ่มจากท่าคุมรำ
จังหวะที่ 1 ก้าวเท้าซ้ายเฉียงไปขวา วางเท้าซ้ายลงหน้าเท้าขวาลักษณะทำกึ่งขวาหันโล้น้ำหนักตัวไปข้างหน้า เข่าซ้ายงอเล็กน้อย
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ลำตัวตรง รักษาระดับกระบี่ให้ขนานพื้น
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้น แล้วใช้มือซ้ายรำหน้าให้ตัวนิ่ง
จังหวะที่ 4 หมุนตัวไปทางซ้าย 1 มุมฉากวางเท้าซ้ายลงพร้อมกับวางกระบี่ ให้กระบี่ขนานกับพื้นไปทางซ้ายของลำตัวระดับเอว ปลายกระชี่ชี้ไปข้างหน้า มือซ้ายจีบที่หน้าอก
จังหวะที่ 5 ก้าวเท้าขวาเลยเท้าซ้ายไปข้างหน้า
จังหวะที่ 6 ก้าวเท้าซ้ายชิดเท้าขวา
จังหวะที่ 7 ยกเข่าขวาขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้นพร้อมก้มเหยียดแขนซ้ายอกรำข้างอ่านเพิ่มเติม

ประวัติกระบีกระบอง

การเล่นกระบี่กระบองเป็นพื้นฐานเบื้องต้นส่วนหนึ่งของศิลปะการต่อสู้ของไทย ที่เรียกว่า กระบี่กระบอง การเล่นกระบี่กระบองเป็นกีฬาที่บรรพบุรุษไทยนำเอาศิลปการต่อสู้ป้องกันตัว ด้วยอาวุธที่ใช้สู้รบกันในสมัยโบราณ มาฝึกซ้อมและเล่นในยามสงบ โดยนำหวายมาทำเป็นกระบี่ อ่านเพิ่มเติม